www.vergadering.nu  Recensie-index  www.vergadering.nu

1 RECENSIE

Babi Jar
Aangrijpend verhaal over het Joodse bloedbad in Oekraïne
Anatoli Koeznetsov
Uitgever: De Bezige Bij
Paperback: 29,99 - E-book 16,99
ISBN: 9789403120027
Paperback
Aantal pagina's: 440

Te koop via israelwinkel.nl

Dit boek bestellen bij Boekwinkeltjes.nl (tweedehands)...
of zoek bij: fakkel.nl | ichthusboekhandel.nl | goedhartboeken.nl

Het herontdekte meesterwerk over Kiev ten tijde van de Tweede Wereldoorlog, verteld door een jongen die alles zag
'Ik nodig je uit in mijn lot te stappen, te denken dat je twaalf bent, dat de wereld in oorlog is en dat niemand weet wat er verder gaat gebeuren.’
In 1941 trok het Duitse leger de stad Kiev binnen. Veel Oekraïeners verwelkomden hen als bevrijders van de onderdrukking door de Sovjet-Unie. Maar binnen enkele dagen begonnen de nazi’s met het vermoorden van alle joden, en vele anderen, in de stad. Babi Jar ( Babyn Yar in het Oekraïens) was de naam van het ravijn waar de executies plaatsvonden. Het was een van de grootste massaslachtingen in de geschiedenis van de Holocaust.
Dit tragische en aangrijpende boek is gevormd uit de dagboeken van de jonge Anatoli Koeznetsov – hij was twaalf toen de Duitsers arriveerden. Met zijn heldere en overtuigende stem, zijn eerlijkheid en zijn kinderblik neemt hij ons mee door de verschrikkingen van die oorlogsjaren. Babi Jar heeft de dwingende vertelkracht van fictie, maar iedere gebeurtenis die in het boek wordt verteld is waar.
De Nederlandse vertaling is de complete, ongecensureerde versie van Babi Jar . De geschiedenis van het boek is zichtbaar in de tekst: passages in vet markeren de door de sovjets gecensureerde tekst.

1. – Israelaktueel - april 2024 - www.christenenvoorisrael.nl/israel-aktueel

Babi Jar

Boekrecensie door Pim van der Hoff

Als twaalfjarige jongen heeft Anatoli Koeznetsov (1929-1979) het allemaal van dichtbij meegemaakt, met eigen ogen gezien en aan den lijve ondervonden: de Tweede Wereldoorlog en Babi jar. Alles wat hij toen hoorde over de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog in Oekraine en de moord op tienduizenden Joden in zijn woonplaats Kiev is hem bijgebleven, en heeft hij jaren later verwerkt in zijn boek Babi Jar.

Het boek verscheen in de jaren zeventig van de vorige eeuw voor het eerst in het Nederlands, maar was al lange tijd uitverkocht. Nu is er een nieuwe uitgave in een nieuwe vertaling op de markt gebracht door een andere uitgeverij. Het voorwoord van Arnon Grunberg zet je direct op het juiste spoor van de meest tragische gebeurtenis uit de geschiedenis van de Holocaust in OekraYne. Slechts weinig mensen weten dat er tijdens de Tweede Wereldoorlog 1,6 miljoen Joden met de kogel zijn vermoord.

Censuur
In de nieuwe uitgave is ook een uitgebreide inleiding van de auteur opgenomen. Hij vertelt daarin dat het oorspronkelijke manuscript door Sovjetleiders enorm werd gecensureerd en uiteindelijk 'verminkt' werd gepubliceerd. In 1969 wist Koeznetsov de Sovjet-Unie te ontvluchten met in zijn bagage de microfilm van het manuscript van zijn boek. Een jaar later verscheen de oorspronkelijke versie van het boek in het Engels in Londen.

Sovjetkrijgsgevangenen dekken het massagraf van Babi Jar toe...
1 oktober I941. Foto: Johannes Hähle, Wikimedia Commons

Dieptepunt
In juni 1941 vielen de legers van nazi-Duitsland met overmacht de Sovjet-Unie binnen. Aanvankelijk stonden de inwoners van het westelijk deel van het land te juichen, maar het Duitse bewind verschilde niets van dat van de Sovjets. Dat ving de jonge Anatoli ook op uit de gesprekken van zijn grootvader, bij wie hij met zijn moeder inwoonde, en uit de verhalen van de buurtbewoners. Hij was er de jaren tijdens zijn omzwervingen voortdurend getuige van. Het ontzagwekkende dieptepunt vond plaats op 29 en 30 september 1941. Alle Joden uit Kiev werden opgeroepen zich 's morgens om acht uur te melden bij het treinstation, voorzien van geld, kostbaarheden, warme kleding. Ze zouden worden geevacueerd.

Tienduizenden vermoord
Het station lag in de buurt van de grote Joodse begraafplaats, niet ver van het ravijn Babi Jar. Een lange stoet arme mensen, inclusief bejaarden en zieken, passeerde het huis van Anatoli. Hij volgt ze tot waar prikkeldraad de weg verspert en hij het regelmatige geluid van mitrailleurschoten hoort. In het ravijn Babi Jar vonden op die twee dagen 33.771 Joden de dood. Later zijn er op die plek nóg vele tienduizenden vermoord. Deze feiten bepalen het verdere verloop van de wijze waarop de auteur de gebeurtenissen van de oorlogsjaren beschrijft. Hij doet dat uiterst boeiend, helder en bewogen. Babi Jar is dan ook een boek dat je gelezen moet hebben. Van harte aanbevolen.