www.vergadering.nu  Recensie-index  www.vergadering.nu

3 RECENSIES

Hamas, Portret en achtergronden
CIDI-informatiereeks
Wim Kortenoeven
Uitgeverij Aspekt, Soesterberg, 2007
265 blz., € 17,95, ISBN 90-5911-294-6
Dit boek bestellen bij Boekwinkeltjes.nl (tweedehands)...
of zoek bij: fakkel.nl | ichthusboekhandel.nl | goedhartboeken.nl

De Islamitische Verzetsbeweging Hamas werd in 1987 opgericht vanuit de Palestijnse afdeling van de pan-Arabische Moslim Broederschap en vormt formeel onderdeel van die organisatie. Het doel van Hamas is niet alleen de vernietiging van de staat Israël, maar ook het helpen realiseren van wereldwijde dominantie van de islam. Daarbij wordt de gewapende jihad als belangrijkste strijdmiddel gezien en het ondergaan van de martelaarsdood als meest verheven wens gekoesterd. Hamas is geen nationalistische organisatie die uit is op de vestiging van een onafhankelijke Palestijnse natiestaat. Het (oorspronkelijk West-Europese) concept van natiestaten is strijdig met de orthodox-islamitische opvattingen. Als zodanig is Hamas niet alleen een onverzoenlijke vijand van Israël, maar ook van andere natiestaten. Bijgevolg is de Moslim Broederschap in de meeste Arabische landen verboden. In zijn strijd tegen Israël bedient Hamas zich van theologische anti-Joodse argumenten die aan de Koran en de Hadith zijn ontleend, alsmede van rabiaat antisemitische denkbeelden die een Europese oorsprong hebben.

3. Infonu.nl - december 2008 - http://recensies.infonu.nl/...

Hamas

Recensie door Etsel

[ ... ]
Mening Etsel over het boek: Hamas – portret en achtergronden
Voor veel mensen is een Hamas een organisatie die, terecht of onterecht, met geweld streeft naar een eigen Palestijnse Staat. Wim Kortenoeven legt haarfijn uit dat dit echter niet de uiteindelijke doelstelling is van Hamas. Hamas streeft, zoals vele radicale moslims, naar een wereld die geleid wordt door de islam. Met deze kennis zullen veel lezers na het lezen van dit duidelijk beschreven boek toch anders kijken naar de reden van het Hamas terrorisme.

Vooral voorstanders van de Palestijnse zaak, die vinden dat met Hamas onderhandeld moet worden omdat er anders geen vrede komt in het Midden-Oosten, komen dus in feite bedrogen uit. Mevrouw Gretta Duisenberg die huilend voor de camera verklaart hoe erg de Israëlische bezetting wel niet is en hoe begrijpelijk ze de aanslagen van Hamas vindt, realiseert zich kennelijk niet goed waar Hamas voor staat. En dit geldt niet alleen voor mevrouw Duisenberg, maar voor al die sympathisanten van de Palestijnen. Ze laten zich makkelijk misleiden door Hamas. Dat hoort ook bij de strategie van Hamas: misleiden ten behoeve van 'de islamitische zaak', het principe van 'al-taqiyeh'. Dit wordt door de islamitische wetgeving goedgekeurd en zelfs aangemoedigd. In de Koran wordt Allah zelf als de beste misleider getypeerd. (Dit overigens in tegenstelling tot de God van Israël die door de Tora beschouwd wordt als de absolute Waarheid). Israël zal nooit vrede met Hamas kunnen sluiten, omdat de beweging dan haar principes overboord moet zetten en zichzelf de facto opheft.....

Lees verder...

2. Christenen voor Israël - juni 2007

Hamas wil vernietiging alle Joden

Recensie door Christenen voor Israël

Onlangs verscheen in de wetenschappelijke boekenreeks van het Centrum Informatie en Documentatie lsrael (CIDI) een door Midden Oostenspecialist Wim Kortenoeven geschreven studie over Hamas.

In zijn boek beschrijft Kortenoeven de componenten van het Arabisch/islamitisch Joods conflict: de historische, etnische en geografische achtergronden en de botsende culturele en religieuze concepten en ambities van Jodendom en islam.

Voorts analyseert de schrijver de Europese, Nederlandse en Amerikaanse politieke houding ten opzichte van Hamas in de periode tussen 1988 en december 2006. Bij het belichten van de islamitische achtergronden (en dat wordt keihard gedaan) werd Kortenoeven ondersteund door de Utrechtse arabist Hans (J.J.G.) Jansen.

Inmiddels werd ‘Hamas, portret en achtergronden’ door verschillende wetenschappers als een belangrijk werk getypeerd. De historicus prof dr. Hans (J.G.B.) Jansen schreef in het Katholiek Nieuwsblad van 20 april: "Wim Kortenoeven heeft een subliem wetenschappelijk werk over de geschiedenis van Hamas geschreven, dat iedereen moet lezen die de geschiedenis van het Joodse én Palestijnse volk ter harte gaat. Voor het eerst is een uitstekende Nederlandse vertaling van het héle handvest van Hamas beschikbaar, voorzien van talrijke verhelderende annotaties. Kortenoeven laat vooral Hamas zélf aan het woord.”

Met zijn recensie reageerde Jansen op een artikel van Jaap Hamburger van Een Ander Joods Geluid in hetzelfde Katholiek Nieuwsblad. Volgens Hamburger, wiens anti Israelische actiegroep voorstander is van het normaliseren van de contacten met Hamas, geeft Kortenoeven geen objectief beeld van Hamas, onder andere omdat hij "geen contacten met die organisatie heeft en geen nieuw matériaal verwerkt". Die persoonlijke contacten heeft Hamburger blijkbaar wel, maar die zijn niet nodig om een boek over Harnas te kunnen schrijven. En wat Kortenoeven júist doet is nieuw materiaal gebruiken en zaken belichten die, tot nu toe, om redenen van politieke correctheid onbesproken zijn gebleven.

Dat blijkt ook uit de hieronder volgende recensie die voor het Nederlands Theologisch Tijdschrift werd geschreven door de theoloog prof. dr. Pieter W. van der Horst:

"Over de islamitische terreurbeweging Hamas, die sinds ruim een jaar de regering van de Palestijnse gebieden domineert, is niet eerder in het Nederlands een zo uitgebreide en degelijke studie verschenen. Alleen al de vertaling van de complete tekst van het handvest van Hamas maakt dit boek het aanschaffen waard. Die tekst onthult duidelijker dan wat dan ook hoezeer deze tak van de wereldwijde Moslimse Broederschap (opgericht in 1928) toegewijd is aan een fervente vorm van jodenhaat. Waar menige Europese intellectueel en politicus een dialoog met Hamas bepleit omdat het deze beweging slechts zou gaan om de bevrijding van de bezette gebieden, wordt in dit boek overtuigend aangetoond dat het Hamas om niets minder gaat dan een wereldwijde vernietigingsoorlog tegen de Joden, waarvan de vernietiging van de Joodse staat slechts de eerste fase is.

Met een voortdurend beroep op de vele anti Joodse teksten in de Koran en de Soenna (de overleveringen over het leven van Mohammed) wordt door Hamas een vijandbeeld van het Joodse volk geschetst dat zijn evenknie alleen maar vindt in de anti Joodse nazi propaganda van de jaren 1933-1945, waardoor Hamas dan ook inderdaad geïnspireerd is.

Kortenoeven bewijst ons een grote dienst de opkomst en de oorzaken van het succes van deze beweging op grond van omvangrijke feitenkennis in een historisch kader te plaatsen. Van groot belang is ook dat hij laat zien welke rol in Hamas wordt gespeeld door het concept van de taqiyeh, de dissimulatie, d.w.z., het gerechtvaardigde liegen en bedriegen om de zaak van Allah te bevorderen. [...] In dat licht worden opmerkingen als die van Javier Solana, die na een gesprek met de Hamasleiding op tv verklaart dat Hamas helemaal niet uit is op de vernietiging van Israël maar juist naar vrede streeft, wel heel navrant. Iedere politicus en godsdiensthistoricus zou dit boek moeten lezen."

1. EO-Visie - 14 mei 2007 - www.eo.nl

Het ware gezicht van Hamas
Interview met CIDI-onderzoeker Wim Kortenoeven

Interview/boekrecensie door Gert-Jan Schaap 

Israëls aartsvijand Hamas, die sinds ruim een jaar de regering van de Palestijnse gebieden domineert, is vrijwel dagelijks in het nieuws. Midden-Oostenspecialist Wim Kortenoeven, onderzoeker bij het CIDI in Den Haag, heeft het volledige handvest van de Islamitische Verzetsbeweging voor het eerst in het Nederlands vertaald en van verklarende aantekeningen voorzien. Hij publiceerde het schokkende document in zijn nieuwste boek: ‘Hamas, portret en achtergronden’.

Je krijgt onwillekeurig een bittere smaak in je mond tijdens de kennismaking met het gedachtegoed van deze islamitische terreurbeweging. Citaten van vooraanstaande moslimtheologen, toespraken van Hamasideologen, verklaringen van zelfmoordterroristen en de tekst van het handvest maken één ding zonneklaar: het denken van Hamas is doordrenkt van haat. Haat tegen de Joden (die in enkele koranhoofdstukken als “apen en zwijnen” worden afgeschilderd), maar ook haat tegen gematigde regimes in moslimlanden én haat tegen “het Westen van de Kruisvaarders”.

Ongezouten
Het in 1988 gepubliceerde handvest windt er geen doekjes om. Het ultieme streven van Hamas is niet alleen de totale vernietiging van de Joodse staat, maar ook het helpen realiseren van de wereldwijde dominantie van de islam. Gewapende jihad wordt daarbij als belangrijkste strijdmiddel gezien, en het ondergaan van de ‘martelaarsdood’ als de meest verheven wens gekoesterd. 

De ironie wil dat Kortenoevens boek (uitgegeven in een wetenschappelijke informatiereeks van het CIDI) op ongezouten kritiek uit Joodse hoek stuit. Kort na de officiële boekpresentatie beschuldigde de actiegroep Een Ander Joods Geluid de auteur ervan dat hij als onderzoeker ernstig tekortschiet. En wel omdat hij geen persoonlijke contacten met Hamas heeft, geen nieuw materiaal zou verwerken, de term ‘bezetting’ doelbewust zou vermijden én omdat zijn boodschap niet wetenschappelijk, maar ideologisch zou zijn. 

Hoe reageert u op deze forse beschuldigingen van vice-voorzitter Jaap Hamburger?
Kortenoeven, die ook voor christelijke bladen als Israël Aktueel en Profetisch Perspectief schrijft, spreidt zijn handen: “Hamburgers kritiek mist iedere inhoud. Het is gemakkelijk om iemand af te kraken, maar doe het dan goed en wetenschappelijk. Ik wil niet lelijk over hem doen, maar Hamburger lijdt aan een complex van Joodse zelfhaat. Hij kan zich niet identificeren met zijn eigen volk.”

Ook het feit dat u voor het CIDI werkt, roept de vraag op: kun je dan nog wel objectief zijn?
“Ik ben een Midden-Oostenspecialist. Laat andere wetenschappers mijn werk beoordelen. Dat is inmiddels trouwens gebeurd. De arabist Hans Jansen heeft het manuscript meegelezen en waardevolle adviezen gegeven. De andere Hans Jansen (historicus, red.) heeft een vernietigende brief aan Een Ander Joods Geluid geschreven. En de theoloog prof. dr. Pieter van der Horst stuurde me vanmorgen een lovende recensie, waarin hij schrijft dat iedere politicus en iedere godsdienstwetenschapper dit boek moet lezen.” 

Op een van de eerste bladzijden word je geconfronteerd met een foto die na een bloedige zelfmoordaanslag van Hamas op een pizzeria in Jeruzalem is genomen. Waarom hebt u deze foto op zo’n centrale plaats in uw boek opgenomen?
“Allereerst om de nagedachtenis te eren van de Joden – onder wie een Nederlands gezin – die hierbij zijn omgekomen. Ten tweede omdat Hamas kort na de aanslag een bijeenkomst organiseerde op een universiteit, waarbij een replica werd neergezet van deze Joodse pizzeria. Daarbij voerde men een soort macaber toneelstuk op, waarin de aanslag ten overstaan van een vrolijke massa toeschouwers werd nagespeeld. Dat is de cultuur van de dood. De Hamasindoctrinatie gaat zó ver dat men erheen gaat om kinderen te laten zien dat het beter is te sterven voor Allah dan te leven voor Palestina, en dat Joden doden de allerhoogste deugd is. De Joden worden gedemoniseerd – precies wat er in nazi-Duitsland is gebeurd! De geschiedenis herhaalt zich. Daarom heb ik dit boek geschreven.”

Het gevaar bestaat natuurlijk dat je, mede omdat Hamas tegenwoordig zo prominent in beeld is in de media, ongenuanceerd denkt: ‘Alle moslims zijn zo, of kunnen zo worden.’
“Daarom waarschuw ik ook in een aantal hoofdstukken dat je moet oppassen voor dat soort gedachten. Er bestaat weliswaar géén gematigde islam, maar er bestaan gelukkig wél gematigde moslims. Er zijn heel veel islamieten die écht niet willen uitvoeren wat er in dit Hamashandvest staat. Die emigreren liever dan dat ze de daad van Mohammed B. herhalen en iemand vermoorden.”

Anti-Joods
Hamas, portret en achtergronden is geen lectuur voor het nachtkastje, al was het alleen maar omdat Joden, blijkens allerlei citaten, door Hamas worden uitgemaakt voor alles wat lelijk is. Ze zouden zelfs de Eerste en de Tweede Wereldoorlog hebben veroorzaakt. Hamas volgt daarin het oude spoor van het antisemitische geschrift De Protocollen van de Wijzen van Sion, dat in het handvest met instemming wordt aangehaald.

Bijzonder schokkend is artikel 7 van het Hamashandvest. Het bevat een zéér anti-Joods citaat, dat volgens de officiële soennitische traditie afkomstig is van de profeet Mohammed zelf: ‘De tijd van het oordeel zal niet aanbreken totdat de moslims de Joden zullen bevechten en hen zullen doden; bij gevolg waarvan de Joden zich achter rotsen en bomen zullen verstoppen. En iedere boom en [iedere] rots zal [dan] zeggen: ‘O moslim, o slaaf van Allah, achter mij zit een Jood, kom hier en dood hem!’ 

Kortenoeven, met de vinger bij deze passage uit het Hamashandvest: “Dit is niet minder dan een oproep tot genocide! Ik heb er inmiddels al érg veel reacties op gehad. Veel mensen zijn zich naar geschrokken van de inhoud van deze zogenaamde hadith (hadiths zijn uitspraken van en verhalen over het handelen van de profeet Mohammed; die vormen samen de Soenna – na de Koran de belangrijkste islamitische wetsbron, red.). ‘Hamas kan dat wel zeggen, maar dit is helemaal niet islamitisch,’ zeggen ze. ‘De islam is een godsdienst van vrede.’ Maar het staat er! En er zijn meer van dit soort uitspraken; deze hadith staat niet op zichzelf. Er zit een heel duistere kant aan de islam.”

Merkwaardig genoeg lijkt er in de islamitische traditie sprake van een tweesporenbeleid, want anderzijds spreekt de Koran ook van ‘de volken van het Boek’ – Joden en christenen – die de status van ‘dhimmi’s’ hebben: tweederangsburgers, die een zekere mate van bescherming genieten.

“Klopt. Hamas stelt ook in haar handvest dat Joden, christenen en andere volken onder het vaandel van de islam kunnen leven. Waar blijft dan die genocidale paragraaf? Ik denk dat we goed op de fasering moeten letten: er staat ‘totdat’. Dus tot aan een zeker moment in de tijd, voorafgaand aan het eindoordeel, worden Joden, christenen en andere niet-moslims gedoogd als tweederangsburgers. Maar daarna wordt bloedig afgerekend met de tegenstanders van Allah. Dat moment hoeft niet op het eindoordeel aan te sluiten; het kan morgen zijn.”

Haat
In 2007, het jaar waarin het Hamashandvest voor het eerst volledig in een Nederlandse vertaling verschijnt, is het precies twintig jaar geleden dat de Islamitische Verzetsbeweging formeel werd opgericht. “Je zou het een luguber jubileum kunnen noemen,” peinst Kortenoeven. “In feite gaat het natuurlijk veel verder terug. De Palestijnse afdeling van de Moslim Broederschap, waar Hamas een vertakking van is, bestaat al sinds 1945. Die afdeling zou je kunnen typeren als ‘Hamas in vermomming’; in 1987 komt de organisatie dan eigenlijk pas tot volle bloei. Het jaar daarop is dit handvest gepubliceerd.” 

De CIDI-onderzoeker wijst erop dat de Palestijnse Autoriteit in 1993 is ingesteld. Een jaar later kreeg Arafat de macht en werd het ministerie van Onderwijs van de Palestijnse Autoriteit operationeel. “Ondanks alle zogenaamde vredesbesprekingen en Israëlische concessies,” vervolgt hij, “is vanaf dat moment de ene na de andere generatie Palestijnse kinderen geïndoctrineerd met haat jegens Israël en het Westen. Dat gebeurde ook via de Palestijnse Autoriteit. De ideeën van Hamas worden via televisie, scholen en moskeeën verspreid onder de Palestijnse bevolking. De kinderen, die sinds 1994 deze extra indoctrinatie hebben gekregen, zijn de jongvolwassen zelfmoordterroristen die we nu gaan krijgen. Zij zijn volledig opgevoed met dit Hamashandvest.” 

U liet zojuist de term zelfmoordterroristen vallen. De Koran verbiedt zelfmoord, maar wij kennen Hamas vooral van spectaculaire zelfmoordaanslagen. Hoe ‘rechtvaardigt’ Hamas deze daden?
“Zelfmoord is een doodzonde in de islam. Maar het plegen van een ‘martelaarsoperatie’ is een heel andere zaak. Pleeg je zelfmoord, dan ga je volgens de islamitische theologie naar het helse vuur. Maar eerst onderga je – net als ieder mens, inclusief rechtvaardige moslims – tot het einde der tijden de kwellingen van het graf. Daarna komt het oordeel, en gaan de goede moslims naar de hemel en alle anderen naar de hel. Wie echter zo’n martelaarsoperatie pleegt, gaat rechtstreeks naar het paradijs en krijgt daar zeventig zwartogige maagden – met wie hij onbeperkt seks mag hebben – en andere geneugten.” Fel: “Het is toch verschrikkelijk als je mensen dat belooft! Daarmee geef je hen niet alleen de ‘eer’ om iets te doen voor hun land, maar je geeft ze ook een egoïstische reden om anderen te vermoorden!”

Wapen
Kortenoeven verwerpt de veelgehoorde redenering dat zelfmoord voor de Palestijnen vrijwel het enige wapen is waarmee ze zich kunnen verdedigen tegen Israëlische tanks en vliegtuigen. “Alsof je het hier over equivalenten hebt! De intentie van zelfmoordterroristen – ik heb citaten van hen opgenomen in mijn boek – is: meteen naar de hemel gaan om daar met zoveel mogelijk dames tegelijkertijd seksuele gemeenschap te hebben en om te drinken uit rivieren van wijn. En, ook niet onbelangrijk: om met deze martelaarsoperatie meteen ook zeventig van hun eigen familieleden vrij te kopen van de hel! Het is dus óók een familiekwestie.”

Diezelfde beweging die het martelaarschap verheerlijkt, beheert weeshuizen, gaarkeukens, scholen, en organiseert kinderopvang en sportevenementen voor jongeren. Hamas toont dus óók een sociaal gezicht.
“Ik wil niet zeggen dat men het alleen maar doet om aanhang te ronselen, maar dit zijn wél belangrijke rekruteringsinstrumenten. Cultuur, kunst en onderwijs moeten volgens het handvest dienen om de strijd tegen de bezetters, de Joden, te kunnen voeren.”

Heeft onderhandelen met Hamas zin?
Resoluut: “Nee. We kunnen nooit onderhandelingen winnen met mensen die eropuit zijn om onze dood en ondergang te bewerkstelligen. Op een gegeven moment is die dynamiek van de haat niet meer te houden. Dat leert de geschiedenis. Deze mensen zijn, net als Hitler en Khomeini, in staat hun eigen bevolking volledig op te offeren. Hamas gelooft bovendien dat chaos, geweld en destabilisering van samenlevingen – denk aan wat er op dit moment in Egypte gebeurt – noodzakelijk is om de islamitische wereldoverheersing tot stand te brengen, die het einde der tijden moet inluiden.”

Wonderen
Kortenoevens boek over Hamas, dat vooral objectieve informatie wil bieden, bevat een epiloog met een opmerkelijk slot: “Wat de toekomst brengen moge, is niet aan de mens om te weten. De enige zekerheden zijn de dood; belastingen; het feit dat politiek niet consequent is; de wetenschap dat de aanhouder wint; het menselijk onvermogen (of de onwil) om ook op een langere termijn van de geschiedenis te leren en dat het Midden-Oosten een regio is waar wonderen niet ongewoon zijn.”

Op welk wonder hoopt u?
“Ik ben door mijn werk een cynicus geworden, een pessimist. Maar ik ben ook een gelovig mens. Ik denk dat de Masjiach (Messias, red.) moet komen. Dan pas wordt het islamitisch-Joodse conflict opgelost – het is gewoon niet door mensen op te lossen.”