www.vergadering.nu  Recensie-index  www.vergadering.nu

4 RECENSIES


Israël en de Palestijnen
Willem J. Ouweneel
Uitgeverij: Barnabas, Heerenveen, 2002
ISBN 90 5829 320 3
Pagina’s: 87
Prijs: € 10,95

Er is nauwelijks een onderwerp te bedenken waarover mensen zo grondig van mening verschillen als het Midden-Oostenconflict. Prof. dr. Willem J. Ouweneel heeft het ondervonden: hij beantwoordde veertig vragen over Israël in Visie (het programmablad van de EO) en kreeg daarop fikse kritiek. In dit boekje probeert hij die kritiek zo goed mogelijk te beantwoorden. Hij geeft daarbij ook nieuwe historische informatie die in christelijke publicaties in Nederland nauwelijks aan de orde komt. Hij doet dat in het kader van zijn eigen politieke en theologische opvattingen, maar laat daarbij wel ruimte voor andere inzichten. De auteur maakt in ISRAËL EN DE PALESTIJNEN duidelijk dat ook hij niet de laatste antwoorden heeft maar dat de vele eenzijdige en zelfs misleidende opvattingen die er over het joods-Palestijnse vraagstuk leven nuancering behoeven.


4. Biblion - 2012 - www.deboekensalon.nl 

Boekrecensie door Biblion

Prof. dr. Ouweneel is een veelzijdig man: gepromoveerd bioloog, theoloog en filosoof. Op verzoek van 'Visie', het programmablad van de Evangelische Omroep, beantwoordde hij in september 2001 veertig vragen over Israël, die door lezers in dit blad waren gesteld. 

Vragen en antwoorden zijn in een handzaam, goed verzorgde boekje verschenen. De vragen zijn verdeeld in rubrieken: Achtergronden, Geschiedenis, Politiek, Religie, Historische aspecten en Voleinding. 

In een eerlijke verantwoording geeft de auteur toe dat het geen gemakkelijke opdracht was. Het gevaar bestaat om al te snel in simplificaties te vervallen of om één van de partijen als 'boze boeman' te doodverven. Daarbij speelden voor hem ook verschillende loyaliteiten een rol: de liefde voor Israël als Gods volk, voor Hebreeuwse maar ook voor Palestijnse christenen en alle andere Messiasgelovigen. 

In zijn reacties op politieke vragen zoekt hij de nuance en wijst soms op een mogelijke oplossing. 

In de laatste hoofdstukken 'Terugkeer en omkeer' en 'Voleinding' verwoordt hij zijn hoop op de spoedige komst van de Messias die zal regeren uit Sion. Pas dan zal er vrede en gerechtigheid heersen in de wereld.


3. Kerk en Israel (CGK) - 2002 - www.kerkenisrael.nl

Israël en de Palestijnen

Boekrecensie door H.D. Rietveld

‘Israël en de Palestijnen. Waarheid en misleiding’.
Uitgegeven door de Heerenveense uitgeverij Barnabas; prijs: € 10,95 (ISBN 90-5829-320-3)
In oktober 2001 was in het programmablad van de EO, Visie, een artikel te lezen dat bestond uit een veertigtal vragen en antwoorden van de hand van dr. W.J. Ouweneel. Daarin probeerde hij op overzichtelijke wijze de complexe situatie inzake de verhouding Israël en de Palestijnen uiteen te zetten en te zoeken naar antwoorden langs Schriftuurlijke lijnen. Inmiddels heeft dr. Ouweneel een uitbreiding en bewerking van dit artikel gegeven in de vorm van dit boekje dat tot 87 pagina’s is uitgegroeid.

Helder en nuchter
Ik vind het een helder en nuchter boekje. Ouweneel kiest duidelijk positie en durft meermalen tegen de haren van diegenen in te strijken die uit een irrationele liefde voor Israël geen zweem van kritiek op Israël kunnen verdragen. Het gaat hem om een evenwichtige visie op het conflict in het Midden Oosten en het loslaten van simplistische schema’s. Hij erkent dat dat een moeilijke positie is omdat er zoveel aspecten aan deze materie zijn die niet onder- of overgewaardeerd mogen worden. Hij stelt van te voren vast dat hij natuurlijk ook niet het laatste woord over deze zaken geschreven heeft en dat men dit boekje moet beschouwen als een bijdrage aan discussie.
Inmiddels heeft Ouweneel na de verschijning van de artikelen in Visie heel wat reacties op zijn eigen visie gekregen. Daarom meende hij er goed aan te doen die reacties te bundelen en er zakelijk op in te gaan zodat hij nog meer reliëf kon geven aan de oorspronkelijke ‘veertig vragen over Israël’..........

Lees verder...


2 . Reformatorisch Dagblad - 26 juni 2002 - www.refdag.nl
door ir. J. van der Graaf

Nieuwe vragen rond Israël
Visie van Ouweneel gekenmerkt door manco inzake het verbond

Israël en de Palestijnen
Willem J. Ouweneel
Uitgeverij: Barnabas, Heerenveen, 2002
ISBN 90 5829 320 3
Pagina’s: 87
Prijs: € 10,95

 Prof. dr. Willem J. Ouweneel, de bekende voorman uit de kring van de 

Vergadering van Gelovigen, is zijn honderdste boek al weer ruimschoots voorbij. Tot de honderd-plus behoort het boekje ”Israël en de Palestijnen”. Eerder gaf Ouweneel veertig antwoorden op vragen over Israël in het blad Visie van de Evangelische Omroep. In deze publicatie beantwoordt hij de -kennelijk- vele vragen die hem daarover bereikten. Antwoorden die -bij alle instemming- ook weer vragen oproepen.
.
Ouweneel laat er geen enkel misverstand over bestaan dat hij „onverkorte liefde” heeft voor het volk Israël. Over de staat Israël echter wenst hij met zijn critici een hartig woordje te spreken. Hij zet -terecht- geen isgelijkteken tussen het volk en de staat en is zeker niet bereid om de politiek van Israël kritiekloos tegemoet te treden. Die politiek wisselt trouwens met wisselende regeringen.
.
Ouweneel weet waarover hij spreekt. Hij kent de geschiedenis, hij kent de ontwikkelingen in het Midden-Oosten nadat de Verenigde Naties in 1947 aan het Joodse volk een staat toekenden, hij kent vooral ook de Bijbel. Als zodanig is het boek boordevol waardevolle informatie: over de tweewegenleer, de twee en de tien stammen, religieuze kwesties in Jodendom en islam, visies op herbouw van de tempel en de politieke aspiraties aan beide zijden.
.
Als het gaat om de vraag wie de oudste ’rechten’ heeft op het Heilige Land, zegt Ouweneel dat de enige staat die ooit in Palestina heeft bestaan, het oude Israël was. Meer dan 90 procent van de tegenwoordige Palestijnen stamt uit families die pas na de eerste Zionisten in het land zijn gekomen. De ’mythe’ van een Palestijns volk is pas na de Zesdaagse Oorlog tot ontwikkeling gekomen. En altijd al hebben er Joden in het Heilige Land gewoond. Toch laat hij de vraag onbeantwoord van wie het land nu, vandaag is; of hij is er dualistisch over. Die vraag lijkt de lezer, bij de alternatieven die Ouweneel aanreikt, zelf te mogen oplossen. Dat het land, zoals Ouweneel stelt, van God is, laat de vraag van de legitimatie van het politieke recht op het land onbeantwoord.




Ouweneel gaat daarbij intussen een stapje verder (te ver) als hij de vraag stelt of het niet „te naïef-romantisch” is om te stellen dat God aan Israël het land „gegeven” heeft, om vervolgens tot het antwoord te komen dat Israël het land gewoon heeft „gepikt.” Het is onduidelijk of Ouweneel hier louter het oog heeft op 1967 en de daarop gevolgde nederzettingenpolitiek, of ook (ten dele) op 1948. Intussen wil hij ook geen Palestijnse staat „volgepompt” met Arabische wapens die een „voortdurende en onaanvaardbare dreiging” voor de staat Israël zal betekenen.
.
Principieel
Over allerlei concrete politieke kwesties kunnen we verschillen. Ik val hem verschillende malen bij als het gaat om recht doen aan de Palestijnen. Ik val hem niet bij als het gaat om een Palestijnse staat; wat mij betreft onder condities. Alsof onder de huidige staat Israël ook niet een tijdbom ligt. Maar bij lezing van het boekje rijst bij mij wel een principieel bezwaar. Het staat voor Ouweneel als een paal boven water dat God „eenmaal” het hele land aan Israël zal teruggeven, omdat het „voor altijd en eeuwig” aan Israël toebehoort. Dat lijkt in overeenstemming met de landbelofte uit Genesis 17, waar God aan Abraham het land belooft tot „een eeuwige bezitting.”
.
Maar de kwestie zit ’m in het wanneer en het hoe. Als het land voor „eeuwig” aan Israël toebehoort, werpt Ouweneel tegen, waarom heeft het volk dat land dan zoveel eeuwen niet bezeten? Voor hem gaat een geestelijke verandering vooraf aan de vervulling van Gods beloften. Onder Gods toelating hebben de Israëli’s het land genomen, al zou het wel een voorbode, een voorproefje kunnen zijn van het grote geestelijke herstel. Maar van vervulling is nog geen sprake. Geestelijk herstel is een voorwaarde vooraf. In het eschaton zal het pas geschieden, wanneer dat dan ook in zijn visie zijn moge.
.
Als Ouweneel in dit geschrift Ezechiël 37 (over het dal van de dorre doodsbeenderen) ter sprake brengt, denkt de lezer: nu zal het komen. Maar nee. Ezechiël 33-39 vormt, zegt Ouweneel, één geheel, dat niet betrekking heeft op de tegenwoordige tijd maar op het Messiaanse vrederijk. Totdat hij zichzelf toch in de rede valt. Want helemaal aan het eind komt toch nog Ezechiël 37 afzonderlijk terug. En dan bekent hij dat het herstel in twee fasen plaatsvindt. De eerste fase is die van het bijeenkomen van de beenderen: toch de terugkeer van de Joden en de oprichting van de staat. De tweede fase is het komen van de Geest in de beenderen: het geestelijk herstel. Hier is Ouweneel, als ik me niet vergis, in tegenspraak met zichzelf. Een overigens heilzame inconsequentie.
.
Verbond
Wat zich echter in Ouweneels visie wreekt, is het ontbreken van het verbond. In het verbond is sprake van trouwe en ontrouwe kinderen. Ouweneel laat menselijke gehoorzaamheid voorafgaan aan de vervulling van de belofte. Alsof de eeuwige God soms niet geslachten overslaat om alsnog de draad van Zijn verbond weer op te pakken, menselijke ontrouw ten spijt. Hier verschil ik fundamenteel met Ouweneel van mening.
.
Dit alles laat onverlet dat zijn publicatie een rijkdom aan gedachten bevat. Maar bevredigend is het (voor mij) niet, in het principe niet overtuigend.

 




1 . Bode van het Heil in Christus - oktober 2002
Recensie door H.P. Medema

In oktober 2001 verschenen in Visie van de Evangelische Omroep veertig vragen en veertig antwoorden van Willem Ouweneel over het onderwerp Israël en de Palestijnen. Vervolgens ontstond een uitgebreide discussie in het programmablad van de EO. De vragen en antwoorden zijn in dit boekje uitgebreid en verdiept met reacties op de reacties, en er is materiaal toegevoegd waarvoor toen in Visie geen ruimte was.

De auteur houdt vast aan zijn mening op het toekomstige plan van God met zijn volk Israël, maar geeft de lezer heel wat te denken over de huidige situatie rond de staat Israël. Het christelijke zionisme heeft maar al te vaak kritiekloos het seculiere Joodse zionisme omhelst, als een vervulling van de bijbelse profetieën.

Maar moet het ons bijvoorbeeld niet te denken geven dat in het moderne Israël geen plaats is voor Messiasbelijdende Joodse gelovigen? En is het niet vreemd dat sommige christenen zich zozeer ‘vrienden van Israël’ willen betonen, dat ze alleen maar poeslief voor de huidige staat zijn – terwijl de bijbelse profeten toornden tegen ongeloof en ongehoorzaamheid? Wordt er anderzijds niet veel te naïef door vele westerse media gedacht over Arafat en zijn Palestijnse autoriteit? En kennen wij de geschiedenis wel echt? 

Op al dit soort kwesties gaat dit boekje in. Het is aan de ene kant erg handig opgebouwd door de schematische opbouw aan de hand van de vragen; anderzijds is dat een minpunt, omdat de verdieping en de grote lijnen wel eens worden gemist. Wat ook ontbreekt, is een nauwkeuriger analyse van de samenhang (of juist: de vijandschap) tussen de Arabische staten onderling, en hun eenheid in de strijd tegen Israël. Maar in ieder geval is er veel denkstof in te vinden.

Willem J. Ouweneel, Israël en de Palestijnen: waarheid en misleiding, Barnabas, Heerenveen, 2002, 87 blz., prijs € 10,95


www.vergadering.nu