Niet voor niets hadden deze Saramaccanen, ooit weggevoerd uit Afrika, zich al heel vroeg aan het Nederlands gezag onttrokken (in ieder geval vanaf 1690). Daarna hebben ze een zelfstandig bestaan geleid in de jungle, waar Nederland altijd maar beperkt gezag heeft gehad. Hun veelgodendom en hun magie waren hun bolwerk, diep in het stroomgebied van de Surinamerivier. Het is heel bijzonder dat voor dit vrije volk het Bijbelboek Genesis al is vertaald in het einde van de achttiende eeuw, toen de meeste uit Afrika ingevoerde slaven nog onderworpen waren aan hun Nederlandse eigenaren. Ze bewerkten voor hen de plantages ter wille van de aandelen in suiker binnen het rijk van stadhouder Willem V. 

Het is alsof de archiefdozen in Utrecht de verre, warme lucht aanvoeren uit het verleden van Jabini's thuisland. Hij is zelf opgevoed in de heidense stamtraditie en later tot Christus bekeerd. Het ontroert hem, te zien hoe Christus al ver voor zijn bekering werkte onder de Saramaccanen. Ook voor hen was het verhaal over de Gekruisigde niet zo aantrekkelijk: volgens hun traditie zou zo'n ten onrechte gekruisigd mens een onverzoenlijke, wrekende geest worden, gevaarlijk dus. Christenen onder de Saramaccanen leerden hoe het omgekeerde gelukkig waar is. 

In zijn proefschrift over Surinaamse Bijbelvertalingen heeft Dr. Jabini witte vlekken op een kaart ingetekend. Vanmorgen geeft hij mij antwoord op de vraag hoe hij als Surinamer en als christen zijn stamwortels beleeft. ,,Eigenlijk net als Paulus: ik houd heel veel van mijn eigen stam, maar tegelijk heb ik heel veel pijn in mijn hart omdat zo weinigen het evangelie hebben aangenomen. Dat doet extra pijn omdat zij al in 1765 kennis hebben gemaakt met het evangelie.'' 

,,Wrang is dat het toerisme hen stimuleert bij hun traditionele godsdienst te blijven, omdat toeristen dan mooie foto's kunnen maken van hun (heidense) dansen en rituelen. Ter wille van de westerse camera's worden ze in hun ontwikkeling afgeremd. Ook elementen in hun eigen godsdienst houden hun ontwikkeling tegen. Zo geloven zij dat iemand alleen vooruit kan komen met behulp van een van de bakru, de goden. Daar is men bang voor en dus bemoeit men zich niet met mensen die vooruitgaan: ze hebben een bakru, een soort kwade beschermengel, die onheil kan brengen in de familie.'' 

,,Ik ervaar als Saramaccaans christen'', zegt Frank, ,,het geloof in het evangelie als een geweldige bevrijding uit de macht van de duisternis. Tegelijk beleef ik mijn christen-zijn als een echte Saramaccaner. Ik koester nog bepaalde waarden van mijn stam: respect voor ouderen, kiezen voor gesprek in plaats van confrontatie, proberen de dingen liever samen te doen als groep dan alleen. Ik houd van de taal en geniet van de klederdracht die ik soms nog draag. En ik geniet van onze stamgeschiedenis.'' 

Jabini's verhaal staat voor dat van velen. Suriname is een bundel korte verhalen. Ook christelijke verhalen. Het is niet gemakkelijk daarvan een 'kaart van het kerkelijk leven' van Suriname te maken. Het is wel verrassend die oude en nieuwe verhalen te lezen, nieuwsgierig naar het vervolg.