9 november 2010 - www.frieschdagblad.nl

Burgumer dominee Kraan heeft het mis

Willem J. Ouweneel

Het wordt deze week vast een boeiende synode van de Protestantse Kerk in Nederland! Donderdag buigt de synode zich over de nota Spreken over God, opgesteld door de scriba, dr. Arjan Plaisier. Aanleiding is het geruchtmakende boek van ds. Klaas Hendrikse, Geloven in een God die niet bestaat. In Trouw van jl. zaterdag nam de Friese prof. Harry Kuitert op de hem vertrouwde wijze alvast een voorschot op de discussie: God bestaat alleen in onze verhalen over Hem. Als God daarbuiten niet bestaat, dan bestaat Hij volgens Bartjens gewoon niet, in enige zinnige betekenis van het woord ‘bestaan’.

Hendrikse zegt dat ook gewoon in de titel van zijn boek - maar Kuitert doet er erg wollig over om tot dezelfde conclusie te komen. Volgens hem wordt de theologie er leuker van als we dit willen inzien. Maar de theologie gaat dan óf alleen nog maar over de verhalen omtrent God, óf over een God die niet in verhalen te vangen is. Zelf geloof ik in een God die alle verhalen te boven gaat, en van wie de Bijbelse verhalen tegelijk zeer zinvolle glimpen laten zien.

Vrijdag komt een andere belangwekkende nota aan de orde, getiteld Integriteit en respect, opgesteld door een andere Fries: Bernhard Reitsma. Voordat de Islamnota ter tafel komt heeft een Friese dominee, Jaap Kraan, predikant te Burgum, er in een webblog al op gereageerd, en vrij negatief. Hij wijst veel goeds in de nota aan, maar heeft drie belangrijke kritiekpunten. 

Ten eerste verwijt hij Reitsma dat die er te weinig oog voor heeft dat de islam aangaande de God van de Bijbel ‘tot belangrijke inzichten’ is gekomen. Daar kijk ik van op! Ik daag Kraan uit mij één ‘belangrijk inzicht’ te noemen waartoe de islam met betrekking tot de God van de Bijbel is gekomen dat we uit de Bijbel zelf nog niet wisten. Ik verwacht per omgaande zijn reactie in deze krant, want ik vind dat de lezers er recht op hebben te vernemen wat wij van de islam over de God van de Bijbel kunnen leren.

Valse profeet
Ten tweede had Kraan graag in de nota gelezen: ‘De kerk erkent Mohammed als profeet van God die in zijn dagen misstanden aan de kaak stelde, de mensen opriep zich tot God te bekeren en zich af te wenden van onrecht. Men kan Mohammed toch wel minstens zien als een profeet zoals Amos?’ Hoe nu? Mohammed een profeet in Bijbelse zin? Een profeet die de essentiële waarheden van het Jodendom (JHWH is de God van Israël, die de beloften ten aanzien van zijn volk waarmaakt) en het christendom (Jezus Zoon van God, Verzoener van de zonden, gestorven en opgestaan) loochent? Indien een profeet in Bijbelse zin, dan een valse profeet. Mohammed valt in de categorie van de ‘antichristen’ die volgens 1 Johannes 2:22 ontkennen dat Jezus de Christus (de gezalfde Koning van Israël) is en die de Vader en de Zoon niet erkennen.

Ten derde betreurt Kraan het dat de nota de interreligieuze vieringen met moslims in Fryslân en elders aan banden legt. Maar dat lijkt me nu juist zeer terecht! Ontmoetingen met moslims, indringende gesprekken met hen, het kweken van meer begrip over en weer, het uitbannen van allerlei vooroordelen, samen actie voeren tegen gemeenschappelijke vijanden - allemaal prima.

Onherkenbaar
Maar samen bidden? Tot wie!? Je kunt er een (vrij zinloos) gesprek over voeren of de God van de Bijbel en die van de Koran ‘dezelfde’ zijn of niet. Maar dit kun je in elk geval zeggen: Mohammed heeft zijn wijsheid over Allah ontleend aan Joden en christenen - maar hij heeft het beeld van die God zo verdraaid dat het bijna onherkenbaar is geworden. En dan samen bidden? Terwijl de een gelooft dat God zich op het hoogst heeft geopenbaard in Christus, en de ander dat God zich in een profeet heeft geopenbaard die al het wezenlijke aan Christus loochent? Laten we wijzer zijn!

Prof. dr. Willem J. Ouweneel is oud-docent van de Evangelische Hogeschool in Amersfoort en van de Evangelische Theologische Academie in Zwijndrecht en is verbonden aan de Evangelische Theologische Faculteit in Leuven. Hij is auteur van vele boeken op het terrein van theologie en filosofie