Strauch - Leiderschap in de gemeente

Leiderschap in de gemeente
Alexander Strauch
9789063533922
paperback met flappen, 328 blz., Prijs ca. € 19,95

De schrijver van de gezaghebbende brief aan de Hebreeën besluit zijn boodschap met de aansporing: 'Gehoorzaamt uw voorgangers en onderwerpt u aan hen, want zij zijn het die waken over uw zielen.' Dit boek gaat over hen die waken over de zielen van het volk van de Heer, mensen die zowel van Paulus als van Petrus de opdracht kregen de kudde van God te hoeden. Dit boek gaat over de oudsten van de gemeente.

De Band - december 2002
BOEKBESPREKING door Barend Verkerk

Leiderschap in de gemeente, door Alexander Strauch Uitgeverij Medema, 328 pag.

Voorganger of oudsten?

In dit boek gaat het er vooral over hoe de christelijke gemeente geleid moet worden. Afgezien van de vraag of niet eerst en vooral de Heilige Geest de leiding heeft in Gods Gemeente, waar de schrijver terecht geen twijfel over laat bestaan, krijgt de lezer een model voor het bestuur van de gemeente voorgehouden, waarin op grond van gedegen bijbelonderzoek een keus gemaakt is voor meervoudig leiderschap.

Dan moeten we denken aan een raad van oudsten, die bovenal een herderlijke taak hebben. Zij leiden de gemeente gezamenlijk. Het zijn mánnen en die mannen voldoen aan een aantal eisen en voorwaarden, waarvoor de bekende bijbelgedeelten uit Timotheüs en Titus uiteraard gehanteerd worden. De beschrijving van deze voorwaarden helpt ons wel weer om ze hier en nu helder en praktisch te hanteren. Tenslotte weten zulke oudsten, in navolging van de Here Jezus welke positie ze hebben te midden van de gelovigen; ze zijn voor alles dienend.

Misschien is dit alles voor ons gesneden koek voorzover we deel uitmaken van de wat kleinere evangelische gerneenten. Vaak hebben we nauwelijks over andere modellen van leiderschap nagedacht. Aan de ene kant weten we dat er veel gemeenten zijn die een voorganger hebben, ondersteund door een groep van oudsten of ouderlingen, aan de andere kant menen sommigen dat er helemaal geen aangestelde oudsten behoren te zijn.

Voor beide groepen is dit boek een uitstekend hulpmiddel om met de Bijbel erbij nog eens ernstig hun eventueel vastgeroeste of traditioneel bepaalde opvatting te toetsen. Dat toetsen doet Alexander Strauch in ieder geval zeer diepgaand. In zijn boek beschrijft hij zijn visie op leiderschap in de gemeente door grondig de bijbelgedeelten daarover te behandelen.

Hij concludeert dat oudsten mannen zijn die de gemeente leiden, het Woord onderwijzen, de gemeente beschermen, pastoraal bezig zijn in kwesties als ziekte en zorgen. En als dit boek ons overtuigt of op zijn minst aan het denken zet over dit uiterst belangrijke onderwerp, vinden we aan het eind nog een aantal ideeën en adviezen over het aanstellen van oudsten en hun relatie met de gemeente in de praktijk.

Een zeer aan te bevelen boek, dat hoewel het een bijbelstudieboek is, toch gemakkelijk te lezen is en de lezer persoonlijk aanspreekt.

Filadelfia Zending | Meer uit De Band van oktober 2002...

Oudsten

Alexander Strauch is niet bang voor wat dramatiek in zijn boek Leiderschap in de gemeente (Medema, Vaassen; 328 pag., 19,95 euro). Het gaat over het 'oudstenschap', oftewel het ouderlingschap.

Kerkelijke gemeenten moeten geleid worden door een collectief van oudsten. Volgens hem zijn de voorstanders van het aanstellen van oudsten verschrikkelijk nalatig geweest. Ze hebben dit leerstuk nooit duidelijk uiteengezet. Wat is het gevolg? In de meeste door oudsten geleide kerken vinden we helaas heel wat verwarring en onbijbels denken over het onderwerp. Vandaar dat Strauch zijn boek geschreven heeft.

Ondanks de dramatiek komt zijn bezorgdheid echt over. Het zijn in piramidevorm gerangschikte foto's in de hal van een kerk die hem doen gruwen. De foto op de top is die van de dominee, en daaronder staan allerlei kerkelijke functionarissen. Foto's van de ouderlingen van de kerk hingen ergens apart, in een zijgang.

Oudsten die de predikant wat helpen, zo moet het dus niet volgens Strauch. Het leiderschap, het onderwijs, het pastoraat, de tucht, dit alles is de verantwoordelijkheid van een team van (uitsluitend) mannen, de oudsten genaamd. Wie van hen in het bijzonder de gave heeft van onderwijzing, zal meer naar voren treden, maar hij blijft de eerste onder zijns gelijken.

De gemeente kiest haar oudsten niet in een procedure van een half uur. En ze worden niet aangesteld voor een beperkt aantal jaren, als het aan Strauch ligt.

Op de Hoogte - september 2002

Veel kerken zijn onbekend met de bijbelse gegevens

Een oproep tot het herstel van bijbels leiderschap in de gemeente
Alexander Strauch

Mijn eerste ontmoeting met oudsten had ik toen ik me als tiener voorbereidde op mijn belijdenis. Tijdens de belijdeniscatechisatie vertelde ik de predikant over mijn bekering tot Christus, in de zomer daarvoor tijdens een bijbelkamp. Hij was zo geïntrigeerd door mijn frisse, geestdriftige getuigenis van Christus dat hij me vroeg of ik mijn verhaal wilde doen voor de kerkenraad.

Zo kwam ik bij de ouderlingen terecht en vertelde hun over mijn nieuwe relatie met Jezus Christus. Ze waren sprakeloos en keken me verbluft aan. Hun reactie deed me verdriet, omdat ik me realiseerde dat ze totaal niet begrepen waar ik het over had. Die ervaring maakte dat ik maar weinig vertrouwen overhield in de ouderlingen en de kerk.

Authentiek

Mijn volgende ontmoeting met oudsten was volkomen anders. Toen ik op de middelbare school zat in een andere stad werd ik uitgenodigd door een kerk waar een authentiek bijbels oudstenschap onderwezen en in praktijk gebracht werd. De ouderlingen van deze kerk gingen serieus om met de nieuwtestamentische geboden dat oudsten aan bijbelse eisen dienen te voldoen en actief de kudde van God moeten hoeden. Ze zorgden voor goede leiding, liefdevolle pastorale zorg en tucht, gezond bijbels onderwijs, en nederige, opofferende voorbeelden van een christelijke levenswijze. Het gevolg daarvan was dat ze in hoge achting stonden bij de gemeente. Het inspirerende voorbeeld van deze mannen maakte voor het eerst een positieve belangstelling bij mij wakker voor het onderwerp van het gemeentelijk oudstenschap.

Halsstarrig

Later, toen ik een theologische opleiding volgde, werd mijn groeiende belangstelling voor het oudstenschap behoorlijk op de proef gesteld. Tijdens een les over kerkbestuur, waarin halsstarrig verzet werd geboden tegen het idee van een door oudsten geleide kerk, vroeg ik de professor: 'Maar wat doet u dan met al die bijbelteksten over oudsten?' Zijn vlotte antwoord was: 'Het aantal teksten over oudsten zegt niets!' Ik dacht bij mezelf, maar had niet de moed het openlijk te zeggen: Nou, wat zegt dan wel iets? Uw niet-bestaande teksten over de geestelijkheid soms? Deze en andere overeenkomstige ervaringen wakkerden echter slechts mijn groeiende overtuiging aan dat oudstenschap een gezond bijbels uitgangspunt is dat door vele kerken ofwel genegeerd, ofwel verkeerd geïnterpreteerd wordt.

Geen enkel boek

Een aantal jaren later was ik bezig met het voorbereiden van een serie preken over de kerkleer. Toen ik bij het onderwerp oudsten was aangekomen, werd ik onaangenaam verrast doordat er geen enkel boek van enige omvang over dit onderwerp bestond. Er waren een aantal brochures, tijdschriftartikelen en hoofdstukken van boeken, maar geen diepgaande behandeling van het onderwerp vanuit een verklarend gezichtspunt. Dit gebrek aan commentaren was bijna niet te geloven, vooral gezien de belangrijke rol die de oudsten speelden in het geven van leiding aan de eerste gemeenten en het aantal bijbelteksten dat aan oudsten gewijd is. Uiteindelijk was dit het begin van mijn verlangen om iets te schrijven over bijbels oudstenschap.

Fnuikende misvattingen

Letterlijk tienduizenden kerken of gemeenten over de hele wereld brengen de een of andere vorm van oudstenschap in praktijk omdat ze geloven dat de Bijbel dit leert. Doordat de voorstanders van het oudstenschap zo verschrikkelijk nalatig zijn geweest en dit leerstuk nooit duidelijk uiteengezet hebben, vinden we helaas in de meeste door oudsten geleide kerken heel wat verwarring en onbijbels denken rondom het onderwerp. Er bestaan hardnekkige, fnuikende misvattingen over het oudstenschap die het gemeenten moeilijk maken een authentiek bijbels oudstenschap te praktiseren. Dit onderwerp is van zo'n groot belang voor de plaatselijke gemeenten dat het in al deze verwarring niet ten onder mag gaan. Vandaar dat dit boek in de eerste plaats gericht is op kerken en gemeenten die het oudstenschap praktiseren maar een verkeerd begrip hebben van het werkelijke bijbelse karakter en de doelstellingen ervan. Het doel van dit boek is zo nauwkeurig mogelijk vanuit de Bijbel te definiëren wat bijbels oudstenschap inhoudt.

Menselijke autoriteiten

Om een definitie van bijbels oudstenschap te kunnen geven, moeten we teruggaan naar de enige door God gegeven, gezaghebbende bron van authentiek christendom, de tekst van de Heilige Schrift. De kerkgeschiedenis laat overvloedig zien wat de desastreuze gevolgen zijn van het afwijken van het licht van de Schrift. Merle d' Aubigne (1794-1872), een belangrijke historicus over de Reformatie, beschrijft het probleem met opmerkelijke precisie: 'Met het voortschrijden der eeuwen beginnen licht en leven af te nemen in de Kerk. Waarom? Omdat de toorts van de Schrift begint te verflauwen en omdat het misleidende licht van menselijke autoriteiten zijn plaats begint in te nemen.'

Als gevolg van het 'misleidende licht van menselijke autoriteiten', dat het nieuwtestamentische onderwijs over oudstenschap verving, werden de leerstellingen omtrent het gemeentelijk oudstenschap bijna veertien eeuwen lang genegeerd. Hieraan kwam een einde in de tijd van de Reformatie, toen Johannes Calvijn (1509-1564), de invloedrijke Franse hervormer, het verlies van het oudstenschap in de kerk openlijk afkeurde en zich inzette voor de herinvoering ervan.
Deze zestiende-eeuwse pogingen hadden echter maar gedeeltelijk succes doordat de Reformatoren de verharde bodem van allerlei reeds lang bestaande, klerikale tradities niet wisten te ontgroeien. In de negentiende eeuw herstelde de bekende geloofsheld en weeshuisdirecteur George Muller samen met andere deelnemers aan de Engelse Broederbeweging het oudstenschap in zijn rechtmatige positie in de gemeente.
Op hetzelfde moment deed ook de Restauratiebeweging in Amerika dappere pogingen het gemeentelijk oudstenschap te herstellen. Maar door het ontbreken van voldoende systematische verklaring en onderwijs was deze pogingen maar een kort leven beschoren en bleven ze beperkt tot een klein aantal kerken. Zodoende is het bijbelse model van gemeentelijk oudstenschap voor de meeste christenen grotendeels onbekend gebleven.

De last die God mij op het hart gelegd heeft, is tweeërlei: ten eerste een bijdrage te leveren in het verduidelijken van de bijbelse leer over het oudstenschap, en ten tweede het oudstenschap te helpen functioneren. Dit boek is bedoeld om invulling te geven aan het eerste punt, en is zodoende voornamelijk leerstellig en exegetisch van aard. Om aan de tweede doelstelling tegemoet te komen, heb ik aanvullende geschreven en gesproken materialen ontwikkeld die effectief leiderschap stimuleren en behulpzaam zijn bij het trainen van toekomstige oudsten. Het is niet voldoende om oudsten te hebben, oudsten moeten ook actief functioneren en competent en geestelijk gezond zijn.

Het eerste deel van dit boek (hoofdstuk 1 t/m 5) introduceert de vijf belangrijkste kenmerken van bijbels oudstenschap: pastoraal leiderschap, gedeeld leiderschap, mannelijk leiderschap, gekwalificeerd leiderschap, en dienend leiderschap. Deze vijf principes zijn absoluut essentieel voor bijbels leiderschap binnen de gemeente. Helaas liggen deze principes zowel van de kant van de seculiere maatschappij als vanuit de christelijke gemeenschap onder vuur. Er wordt een geweldige druk uitgeoefend op de kerk van vandaag om zich aan te passen aan de wereldwijde feministische geest en zijn genadeloze uitroeiing van alle verschillen tussen man en vrouw binnen de gemeente. Een gedeelte van de gemeentegroeibeweging is zo geobsedeerd van begrippen als omvang en aantal dat men zo veel mogelijk macht en gezag wil toekennen aan één persoon - de visionaire mogelijkheidsdenker. Talloze kerken zijn zich niet bewust van de in het Nieuwe Testament geschetste morele en geestelijke kwalificaties voor gemeentelijke herders. Wereldse ideeën zoals groot-zijn, macht, zelfpromotie en succes 'in de bediening' zijn diepgeworteld in de geest van maar al te veel kerkleiders. Dat is de reden waarom ik dit boek de ondertitel heb gegeven: 'Een dringende oproep tot het herstel van bijbels leiderschap in de gemeente.' Bijbels oudstenschap vereist een bijbelse structuur van gemeenteleiding en een bijbelse leiderschapsstijl, twee zaken die wanhopig roepen om verheldering en herstel door de kracht van de Heilige Geest.

Deel twee (hoofdstuk 6) is een bijbelse verdediging van de leer van het oudstenschap. Deel drie (hoofdstuk 7 t/m 13) geeft een oorspronkelijke, diepgaande uiteenzetting van alle bijbelteksten over oudsten in de gemeente. Het is de kern van het boek, en het rotsvaste fundament waarop de vijf hoofdkenmerken van bijbels oudstenschap gebouwd zijn. Ik ben er absoluut zeker van dat christenen die zich niet door een eerbiedige, nauwkeurige uitleg van Gods Woord van de aard en het belang van bijbels oudstenschap laten overtuigen, zich door niets zullen laten overtuigen. Ik hoop dat dit boek zal voorzien in de behoefte aan een diepgaande bijbelstudie, maar ook dat velen erdoor gestimuleerd zullen worden de geweldige schat van Gods Woord te gaan onderzoeken. Er liggen ongetwijfeld nog kostbare schatten op ontdekking te wachten.

Leiderschap in de gemeente
Oproep tot het herstel van bijbels leiderschap in de gemeente.

De schrijver van de brief aan de Hebreeën besluit zijn boodschap met de aansporing: 'Gehoorzaamt uw voorgangers en onderwerpt u aan hen, want zij zijn het, die waken over uw zielen.'

Dit boek gaat over hen die waken over het geestelijk heil van Gods kinderen, over mensen die zowel van Paulus als van Petrus de opdracht kregen de kudde van God te hoeden. Kortom: over leiderschap in de gemeente.

Het eerste deel van dit boek introduceert de vijf belangrijkste kenmerken van bijbels oudstenschap: pastoraal leiderschap, gedeeld leiderschap, mannelijk leiderschap, gekwalificeerd leiderschap, en dienend leiderschap. Deze vijf principes zijn absoluut essentieel voor bijbels leiderschap binnen de gemeente.

Deel twee is een bijbelse verdediging van de leer van het oudstenschap.

Deel drie geeft een oorspronkelijke, diepgaande uiteenzetting van alle bijbelteksten over oudsten in de gemeente. Het is de kern van het boek, en het rotsvaste fundament waarop de vijf hoofdkenmerken van bijbels oudstenschap gebouwd zijn.

De meeste christenen die over oudsten of ouderlingen horen, denken daarbij aan een officiële kerkenraad, lekenambtsdragers, invloedrijke mensen in de plaatselijke kerk, of adviseurs van de predikant. Ze zien ouderlingen als beleidsmakers, financiële functionarissen, fondsenwervers of bestuurders. Ze verwachten niet dat ouderlingen onderwijs geven uit het Woord of pastoraal betrokken zijn bij het leven van mensen.

Een dergelijk beeld mist een schriftuurlijke basis, en is zelfs in flagrante tegenspraak met het Nieuwe Testament.

Oudsten zijn mannen die de gemeente leiden, het Woord onderwijzen en prediken, de gemeente beschermen tegen valse leraren, de gelovigen aansporen en vermanen om bij de gezonde leer te blijven, zieken bezoeken en met hen bidden, en leerstellige kwesties beoordelen. In bijbelse termen hoeden, weiden en leiden oudsten de plaatselijke gemeente en dragen ze zorg voor de kudde.

Alexander Strauch,
Telos Boeken,
Uitgeverij Medema,
ISBN 90-6353-392-6.

Paperback met flappen
328 pag.
Prijs: EUR 19,95