www.vergadering.nu De Leesmap www.vergadering.nu

4 mei 2010 - www.frieschdagblad.nl

Altijd die bijbelvertalingen!                       [ NB: 6-5-2010 Nieuwe editie Telosvertaling is er! ]
Willem J. Ouweneel

Tijdens de recente synodevergadering van de Protestantse Kerk in Nederland kwam de vraag aan de orde of de NBV (De Nieuwe Bijbelvertaling) officieel als kerkbijbel zou kunnen worden ingevoerd. Nee, pleitte een commissie, het was beter te wachten op de aanstaande revisie van de NBV. Er zitten, volgens sommigen, een hoop fouten in de NBV, en die moeten er eerst worden uitgehaald. U weet inmiddels wat de synode besloot: de NBV is toegelaten als een van de kerkbijbels.




Zelf heb ik destijds intensief meegewerkt aan de vierde (!) herziening van de Voorhoevevertaling van het Nieuwe Testament, die inmiddels Telosvertaling heet. Dus waarom straks niet een HNBV (Herziene Nieuwe Bijbelvertaling)? Op 4 december aanstaande krijgen we immers ook de HSV (Herziene Statenvertaling).

Dat met die HNBV kan volgens mij niet veel worden, want het hele principe van deze vertaling - meer parafraseren dan vertalen - staat me niet aan. En het Nieuwe Testament in de HSV staat me ook niet erg aan, omdat men zich vastklampt aan de Griekse tekst van begin zeventiende eeuw en alle nieuwere handschriftenvondsten negeert. Ook blijft de HSV vasthouden aan enkele aperte vertaalfouten. Zo worden sôzô (redden), sôtèr (Redder, Heiland) en sôtèria (redding, heil) nog steeds weergegeven als ‘zalig maken’, ‘Zaligmaker’ en ‘zaligheid’, en dat is gewoon verkeerd. ‘Zalig’ is in het Grieks makarios. ‘Redden’ is heel iets anders dan ‘zalig (gelukkig) maken’. ‘Zalig maken van hun zonden’ (Matteüs 1:21) is niet alleen een foute vertaling, het is ook nog fout Nederlands.

Neem nu Titus 2:13 (HSV): ‘wij verwachten de zalige (makarios) hoop en verschijning van de heerlijkheid van onze grote God en onze Zaligmaker (sôtèr), Jezus Christus.’ Hier staan twee fouten: ten eerste wordt geen onderscheid gemaakt tussen makarios en sôtèr. Ten tweede: in de tekst staat tweemaal ‘onze’, terwijl er in het Grieks maar eenmaal ‘onze’ staat, dus: ‘onze grote God en Heiland’. Door deze vertaling worden God en Heiland nodeloos uit elkaar gehaald.

Maar neem nu de NBV (zelfde vers): ‘in afwachting van het geluk waarop wij hopen: de verschijning van de majesteit van de grote God en van onze redder Jezus Christus’. Ten eerste: ‘de gelukkige hoop en verschijning’ is geworden: ‘het geluk waarop wij hopen: [namelijk] de verschijning’ (zo trouwens ook Willibrordvertaling en Groot Nieuws Bijbel). Dat is geen vertalen, maar uitleggen. Inderdaad zóú de grondtekst dit kunnen betekenen, maar het hóéft niet per se. Dit is aan alle hedendaagse bijbelvertalers mijn oproep: Vertalers, vertaal, en laat het uitleggen aan de uitleggers over!
Ten tweede: ‘van onze grote God en redder’ (NBG-’51 en Groot Nieuws; zo ook trouwens de voetnoot in de NBV) is in de tekst gemaakt: ‘van de grote God en van onze redder’. Ook hier worden God en Christus nodeloos uit elkaar gehaald. Het kán eventueel zo vertaald worden, maar omdat in het Grieks ‘onze’ áchter redder staat, ligt het meer voor de hand het zowel op ‘God’ als op ‘redder’ te betrekken. De voetnoot is dus beter.
Luie christenen

Eerlijk gezegd ben ik nog minder een vriend van Het Boek. Misschien is het een aardige parafrase voor absolute beginners, maar ik schaam mij om er jongeren uit christelijke gezinnen en zelfs voorgangers mee te zien lopen. Het is een kinderbijbel voor grote mensen, die luie christenen kweekt.
Neem datzelfde Titus 2:13 (Het Boek): ‘Wij moeten vol verwachting uitkijken naar de tijd dat wij Zijn heerlijkheid zullen zien; de heerlijkheid van onze grote God en Redder, Jezus Christus.’ Die eerste helft van het vers heeft met vertalen weinig meer te maken. ‘Hoop’ is ‘verwachting’ geworden (oké), maar waar is het ‘gelukkige’ gebleven? Weg. Je kunt nog beter ‘zalig’ hebben dan helemaal niks! Waar is de ‘verschijning’ gebleven? Ook weg. Nee, dan heb ik nog liever dat de christenen die een ‘makkelijk toegankelijke’ vertaling wensen, voor de NBV kiezen. Maar we zouden ook Medema Heerenveen kunnen smeken de Telosvertaling weer op de markt te brengen.

Prof. dr. Willem J. Ouweneel is oud-docent van de Evangelische Hogeschool in Amersfoort, verbonden aan de Evangelische Theologische Faculteit in Leuven en de Evangelische Theologische Academie in Zwijndrecht en is auteur van vele boeken op het terrein van theologie en filosofie

 [ NB: 6-5-2010 Nieuwe editie Telosvertaling is er! ]

De Leesmap-index


 

www.vergadering.nu