Nieuwe verkiezingen: Waarom is het gebeurd en waar gaat het naartoe?
Shiloh, Israel - 3 december 2014 - door David Rubin
Na de laatste botsing tussen premier Netanyahu (Likoed) en Minister van Financiën Yair Lapid (Yesh Atid) is het duidelijk geworden
dat Israël op weg is naar vervroegde verkiezingen, op slechts de helft van de lopende termijn.
De belangrijkste vragen:
1. Waarom kon deze coalitie niet blijven?
2. Wat kunnen we verwachten in de komende verkiezingscampagne? Met andere woorden, wie zijn de winnaars/verliezers en wat zijn de
verrassingen?
Vanaf het begin werkten verschillende dingen tegen een lange termijn samengaan van de huidige coalitie, hoewel er wel enige korte
termijn eenheid was met betrekking tot bepaalde kwesties.
Er was eenheid, min of meer, over de basis van het bevorderen van een vrije markteconomie, en ondertussen de werkgelegenheid
stimuleren om de armoede te verminderen. Die kwestie was een van de bindende factoren die leidde tot een ontwerpwet, die werd
ontworpen voor alle gebreken, om dan geleidelijk te bewegen naar een meer gelijke regeling van de militaire dienst en de arbeid in
de Israëlische samenleving. En indien dit succesvol zou zijn, zou het blijvend de potentie hebben om de armoede te
verminderen, het leger te versterken, en de verschillende sectoren van de samenleving bij elkaar te brengen.
Er was ook eensgezindheid over de kwestie van het kleiner maken van de overheid en het aantal partijen te verminderen. Dit werd
bereikt door het minimum aantal stemmen te verhogen dat nodig is voor elke partij - een positieve verandering, die de leden van de
eruit resulterende grotere partijen zou dwingen om daadwerkelijk te proberen samen te werken. De huidige spanning tussen Uriel
Ariel's Tekuma factie en Bayit Yehudi partijleider Naftali Bennett is daarvan een goed voorbeeld. De verschillen op inhoudelijke
kwesties zijn relatief klein, en veronderstellen zeker geen nieuwe nationale religieuze afsplitsingspartij, wat niet alleen Bayit
Yehudi's huidige en toekomstige groei zou aantasten, maar waarschijnlijk ook Tekuma uit de Knesset zou trekken, omdat het
onwaarschijnlijk zou zijn het minimum aantal stemmen te krijgen, en daardoor de wil van de kiezers negeren.
Kortom, in het huidige systeem is het zeker de moeite waard om meningsverschillen over de selectie van kandidaten op te lossen. Een
vrije en eerlijke voorverkiezing in Bayit Yehudi, waarin alle partijleden kunnen stemmen, zal resulteren in een kandidatenlijst en
een partijplatform dat de wil van de kiezers zal weerspiegelen. Afsplitsingspartijen hebben niet langer een goede kans om verkozen
te worden, en om die reden loont het om zich te verenigen.
Het probleem met de huidige coalitie was, dat het met alle uitdagingen toch tenminste gedeeltelijk regelgevend is geweest, maar er
waren minder verenigende kwesties op de agenda van de coalitie, en die verlegden de focus naar de meer ideologische kwesties, dus
meer verdelend, zoals het Joodse Staat wetsvoorstel, en de betrekkingen met Hamas-Fatah regering van de Palestijnse Autoriteit, of
het beëindigen van de officieuze bevriezing van de afgifte van nieuwe vergunningen voor Joden om huizen in Judea, Samaria en
Jeruzalem te bouwen.
Terwijl het doelgericht snijden in belastingen vaak zeer nuttig kan zijn in een vrije economie, was de 0% BTW-wetgeving van Minister
van Financiën Yair Lapid slechts noodzakelijk wegens een gelijktijdige en irrationele bevriezing op het bouwen in de bijbelse
hartland van Israël. De openstelling van de markt echter zou een hausse in Judea, Samaria en Jeruzalem gebracht hebben, die op zijn
beurt de kosten van huisvesting in het hele land zou verlagen. Dit was maar één splijtzwam die de coalitie scheurde.
En niet het minst belangrijk is dat de ministers Yair Lapid (Yesh Atid) en Tzippi Livni (Hatnuah) te vaak leken te vergeten dat ze
deel uitmaakten van een coalitie die niet hun linkse agenda weergaf. In feite leek Lapid nogal dwaas verder naar links bewegen
terwijl de maanden vorderden en zijn enquete-cijfers wegzakten.
Dus wat kunnen we verwachten in deze verkiezingen? Elke verkiezingscampagne heeft zijn eigen onverwachte wendingen, maar er zijn
enkele trends duidelijk:
1. De Likud moet in staat zijn om zich staande te houden, vooral als het een duidelijke thema-gerichte campagne houdt en het bashen
voorkomt (in tegenstelling tot de vorige keer) van het nationale religieuze publiek en de rabbijnen, een dwaze strategie die meer
kiezers afgekeerd heeft van het stemmen op Likud dan van het stemmen op Bayit Yehudi.
2. Israël Beytenu zal iets van zijn kracht verliezen, vooral met de verwachte promotie van het "Verdeel het
Land"-vredesplan van zijn partijleider Avigdor Lieberman, dat hem een aantal rechtse kiezers zal kosten, zonder
dat het de gematigden binnen brengt.
3. Yesh Atid zal ten minste verscheidene zetels verliezen, deels te wijten aan de noodzaak van een minister van Financiën om op te
roepen tot impopulaire bezuinigingen in de openbare diensten, maar vooral door de arrogante en vaak amateuristische manier waarop
haar leider én een paar van zijn top-vennoten zich omgingen met coalitie-collega's en met Premier Netanyahu.
4. Bayit Yehudi zal aanzienlijk groeien indien, en alleen indien, een eenheid, of althans een schijn van eenheid wordt bereikt.
Nationale religieuze en traditionele kiezers raken erg overstuur wanneer er afwezigheid van vrede is in het Joodse huis of, in dit
geval, in de Joodse Huis Partij (Bayit Yehudi).
5. Kijk naar een lichte stijging in de cijfers van UTJ en een daling van het mandaat voor Shas, wiens gestalte wat verlaagd is sinds
het verlies van haar geestelijke leider.
6. De Arabische partijen zullen zich ten minste gedeeltelijk samenvoegen, waardoor ze hun huidige sterkte behouden.
7. En 'last but not least' zal de nieuwe partij van voormalig Likoed-minister Moshe Kahlon de nieuwste, zo niet de grootste
"centrumpartij" worden, het eeuwige "verrassings"-feest waarover iedereen zal praten. Dit zal vooral het geval
zijn als hij op zijn kandidatenlijst een interessante en gevarieerde mix van bekende persoonlijkheden zal plaatsen die tot nu toe
controverses hebben vermeden. Aan de andere kant lijken deze partijen, die proberen niet-ideologische "sterren" aan te
trekken, meestal niet lang te duren, of in ieder geval altijd hun populariteit na de verkiezingen verliezen. Vraag het maar aan Yair
Lapid en zijn 19 zetels "centrumpartij".
David Rubin is voormalig
burgemeester van Shiloh, Israël. Hij is oprichter en voorzitter van Shiloh Israel Children's Fund en de auteur van verscheidene
boeken, waaronder Vrede voor Vrede en De islamitische Tsunami. Hij is te vinden op www.DavidRubinIsrael.com of op www.ShilohIsraelChildren.org
(Vertaald door Harry Sleijster)
Stichting Lechaim steunt het werk van ShilohIsraelChildren
- www.stichtinglechaim.nl -